Trong IELTS Writing, giám khảo không chấm điểm từng câu riêng lẻ mà đánh giá cách bạn sử dụng hệ thống câu trong toàn bài. Một bài viết tốt không phải là bài dùng càng nhiều câu phức càng tốt, mà là bài biết kết hợp linh hoạt câu đơn, câu ghép và câu phức để diễn đạt ý tưởng rõ ràng, logic và học thuật.
Định nghĩa các loại câu theo tiêu chí chấm IELTS
Trong ngữ pháp phổ thông, khái niệm câu đơn, câu ghép, câu phức thường được dạy khá cơ học. Tuy nhiên, trong IELTS, giám khảo nhìn các loại câu này dưới góc độ Grammar Range & Accuracy.
Câu đơn trong IELTS là câu chỉ có một mệnh đề độc lập. Loại câu này không hề “xấu”, ngược lại rất cần thiết để trình bày ý chính, số liệu hoặc nhận định rõ ràng. Ví dụ trong Task 1:
“The population increased steadily between 2000 and 2010.”
Câu ghép là câu có hai mệnh đề độc lập được nối bằng liên từ như and, but, while. Trong IELTS, câu ghép giúp so sánh và đối chiếu dữ liệu, đặc biệt hiệu quả trong Task 1.
Câu phức là câu có một mệnh đề chính và ít nhất một mệnh đề phụ. Đây là loại câu thể hiện rõ nhất Grammar Range. Tuy nhiên, giám khảo chỉ đánh giá cao khi câu phức đúng ngữ pháp, rõ nghĩa và phục vụ ý tưởng, không phải khi dùng để “làm màu”.
Vì sao câu phức quan trọng nhưng không phải càng nhiều càng tốt
Một hiểu lầm rất phổ biến là muốn lên band 7 thì phải viết toàn câu phức. Trên thực tế, việc lạm dụng câu phức dễ dẫn đến lỗi sai về mệnh đề, dấu câu và logic.
Giám khảo IELTS đánh giá cao khả năng kiểm soát cấu trúc, tức là bạn biết khi nào cần câu phức, khi nào chỉ cần câu đơn. Một bài band 7 thường có câu phức được dùng đúng chỗ để giải thích, nguyên nhân – kết quả hoặc điều kiện, chứ không phải ở mọi câu.
Trong Writing Task 2, câu phức thường xuất hiện khi bạn:
- Giải thích quan điểm
- Nêu nguyên nhân – hệ quả
- Đưa ra điều kiện hoặc nhượng bộ
Nếu bạn dùng câu phức cho những ý đơn giản, bài viết sẽ trở nên nặng nề và thiếu tự nhiên.
Tỷ lệ câu hợp lý trong một bài Writing
Không có công thức cứng nhắc, nhưng qua phân tích bài band 7–7.5, có thể thấy một tỷ lệ tương đối hiệu quả.
Một đoạn văn tốt thường bắt đầu bằng câu đơn hoặc câu ghép để nêu ý chính. Sau đó, một hoặc hai câu phức được dùng để giải thích, mở rộng hoặc đưa ví dụ. Cuối đoạn có thể quay lại câu đơn để kết luận ý.
Trong toàn bài Writing Task 2, bạn có thể hình dung khoảng một nửa số câu là câu đơn hoặc câu ghép, phần còn lại là câu phức. Cách phối hợp này giúp bài viết vừa rõ ràng vừa thể hiện Grammar Range.
Tại Lớp IELTS Năng Khiếu ở Phường Rạch Dừa – Vũng Tàu, học viên thường được yêu cầu đánh dấu loại câu sau khi viết bài để tự kiểm soát tỷ lệ, tránh viết lệch sang một dạng duy nhất. Với lớp nhỏ 5–7 học viên, giáo viên có thể chỉnh từng đoạn rất kỹ.
Lỗi viết toàn câu đơn và hậu quả
Viết toàn câu đơn là lỗi rất thường gặp ở thí sinh band 5–6. Những bài này thường có đặc điểm:
- Ý tưởng rời rạc
- Thiếu liên kết logic
- Grammar Range bị đánh giá thấp
Ví dụ: “Many people use cars. This causes traffic congestion. Air pollution becomes worse.”
Các câu trên đều đúng ngữ pháp nhưng thiếu kết nối và chiều sâu. Giám khảo sẽ đánh giá rằng thí sinh chưa biết dùng cấu trúc phức để lập luận.
Lỗi lạm dụng câu phức và vì sao cũng bị trừ điểm
Ngược lại, một số thí sinh cố gắng viết câu thật dài với nhiều mệnh đề chồng lên nhau. Kết quả là câu khó hiểu, dễ sai dấu phẩy và dễ lệch logic.
Ví dụ: “Many people use cars because they are convenient which causes traffic congestion that leads to pollution which affects health.”
Câu này có nhiều mệnh đề nhưng không rõ trọng tâm. Giám khảo sẽ ưu tiên sự rõ ràng và chính xác, không phải độ dài câu.
Ví dụ nâng cấp đoạn văn từ band 6 lên band 7
Xem cùng một ý tưởng được trình bày theo hai cách khác nhau.
Đoạn band 6: “Many people prefer using private cars. They think cars are more convenient. This causes serious traffic congestion in cities.”
Đoạn band 7: “Many people prefer using private cars because they consider this mode of transport more convenient, which has led to serious traffic congestion in urban areas.”
Sự khác biệt nằm ở việc kết hợp câu đơn thành một câu phức hợp lý. Câu mới vẫn rõ ràng, không quá dài, nhưng thể hiện được nguyên nhân – kết quả và Grammar Range tốt hơn hẳn.
Chiến lược luyện câu hiệu quả cho IELTS
Thay vì cố gắng viết câu phức ngay từ đầu, người học nên luyện theo từng bước. Trước tiên, hãy viết câu đơn thật rõ nghĩa. Sau đó, thử gộp hai câu liên quan bằng một mệnh đề phụ hoặc liên từ phù hợp.
Một cách luyện rất hiệu quả là viết một đoạn Task 2 bằng câu đơn trước, rồi quay lại nâng cấp một nửa số câu thành câu phức. Cách làm này giúp bạn kiểm soát độ phức tạp và tránh lỗi ngữ pháp.
Kết luận
Câu đơn, câu ghép và câu phức đều có vai trò riêng trong IELTS Writing. Viết tốt không có nghĩa là viết phức tạp, mà là biết dùng đúng loại câu cho đúng mục đích. Khi bạn kiểm soát được tỷ lệ câu và sử dụng câu phức một cách có chọn lọc, bài viết sẽ mạch lạc, học thuật và dễ đạt band 7+.
Việc luyện tập có định hướng, được sửa chi tiết từng câu trong môi trường lớp nhỏ như Lớp IELTS Năng Khiếu tại Phường Rạch Dừa – Vũng Tàu sẽ giúp bạn hình thành phản xạ viết câu đúng chuẩn IELTS nhanh và bền vững hơn.
